Αναπαραστάσεις της Μητέρας - Θεάς, παιχνίδια, συμβολικά αντικείμενα επικοινωνίας ή πειραματισμοί νεολιθικών ανθρώπων στην προσπάθειά τους να εξερευνήσουν το ανθρώπινο σώμα;
Το θέμα παραμένει ανοιχτό για τους αρχαιολόγους που μελετούν τα 300 και πλέον πήλινα ειδώλια τα οποία βρέθηκαν στη νεολιθική θέση Κουτρουλού Μαγούλα στη Φθιώτιδα, αριθμός ιδιαίτερα σημαντικός και από τους μεγαλύτερους της περιόδου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ειδώλια βρίσκονται και σε άλλες νεολιθικές θέσεις στην Ανατολία και στα Βαλκάνια, όμως τόσο ο αριθμός όσο και η ποικιλία των τύπων κάνουν την Κουτρουλού Μαγούλα να ξεχωρίζει λένε οι αρχαιολόγοι που ασχολούνται με την περιοχή.
Τα ειδώλια έχουν μέγεθος που ποικίλλει, από 3 έως 12 εκατοστά σε μήκος. Κατασκευάζονταν με πολλούς τρόπους. Ενας πολύ συνηθισμένος ήταν αυτός του κεντρικού πήλινου πυρήνα, γύρω από τον οποίο προσέθεταν άλλα κομμάτια πηλού για να δημιουργήσουν τα μέλη του σώματος.
Βρέθηκαν σε διάφορα σημεία των περίπου 40 στρεμμάτων που καταλαμβάνει η νεολιθική θέση μία από τις μεγαλύτερες της περιόδου που έχει εντοπιστεί- ακόμα και σε θεμέλια σπιτιών.
Η ποικιλία των μορφών τους δίνει περιθώρια για πολλές ερμηνείες, καθώς συχνά δεν δηλώνεται το φύλο, ενώ αρκετά έχουν σχήμα ανθρώπου - πουλιού, που κάποιες φορές καταλήγει σε τετράποδη βάση. Τα παραπάνω συνηγορούν πως η χρήση τους δεν είχε μόνο αισθητικούς σκοπούς, αλλά ότι αντικατοπτρίζουν κάτι πολύ περισσότερο: τον πολιτισμό, την κοινωνία και την ταυτότητα των νεολιθικών κατοίκων στην Κουτρουλού Μαγούλα.
Η θέση κατοικήθηκε στη Μέση Νεολιθική Περίοδο (περίπου 5800-5300 π.Χ.) από μερικές εκατοντάδες ανθρώπων, που έχτισαν προσεγμένα σπίτια από πέτρα και πλιθιά, με πέτρινα υποστρώματα δαπέδων. Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε και αργότερα, την Εποχή του Χαλκού και τα Μεσαιωνικά Χρόνια.
Η ανασκαφή ξεκίνησε το 2001 από την επίτιμη διευθύντρια του ΥΠΑΙΘΠΑ Νίνα Κυπαρίσση. Από το 2010 διενεργείται στο πλαίσιο του νέου προγράμματος συνεργασίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Πανεπιστημίου του Southampton, μέσω της Βρετανικής Σχολής Αθηνών.
Πηγή : ethnos.gr